گز بدون شکر؛ جلوگیری از افزایش قند خون

سوربیتول

سوربیتول استفاده شده در گز بدون شکر نوعی کربوهیدرات است که در دسته ای از الکل های قندی به نام پلیول ها قرار می گیرد. این ترکیب محلول در آب به طور طبیعی در برخی از میوه ها از جمله سیب، زردآلو، خرما، توت، هلو، آلو و انجیر نیز یافت می شود. از نظر تجاری، سوربیتول برای حفظ رطوبت، افزودن شیرینی، و ایجاد بافت نرم در محصولات استفاده می شود. همچنین این ماده به طور بالقوه، برای تامین سلامت گوارش و بهداشت دهان کاربرد دارد.

چرا از سوربیتول استفاده می شود؟

• نکته اول: همانطور که گفتیم، سوربیتول یک الکل قندی است که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. اول اینکه، الکل های قند اغلب در غذاها و نوشیدنی ها به جای شکر سنتی استفاده می شود تا میزان کالری آن ها کاهش یابد. سوربیتول حاوی تقریباً دو سوم کالری از قند های شیمیایی سفره است و حدود 60 درصد از شیرینی آن را فراهم می کند. همچنین به طور کامل در روده کوچک شما هضم نمی شود و آنچه از این ترکیب باقی می ماند، مستقیم به روده بزرگ رفته و به سرعت تجریه شده و کالری کمتری جذب بدن میکند.
• نکته دوم: این شیرین کننده طبیعی، شیرین کننده محبوب و شناخته شده افراد دیابتی است که بسیار برای پخت و سرو غذای آنها پر استفاده است. به این دلیل که در مقایسه با غذاهایی که با شیرین کننده های سنتی مانند قند شیمیایی تهیه می شوند، هنگام مصرف تأثیر بسیار کمی بر سطح قند خون آنها دارد.
• نکته سوم: بر خلاف قند و شکر معمولی، الکل های قند مانند سوربیتول در ایجاد آفت و زخم دهان و همچنین پوسیدگی دندان ها نقشی ندارند. این یکی از دلایلی است که اغلب در صنایع، برای شیرین کردن آدامس ‌های بدون قند و داروهای مایع، از آن ها استفاده می ‌شود.

استویا شیرین برگ

استویا درختچه ای بوته ای است که بومی شمال شرقی پاراگوئه، برزیل و آرژانتین است. اکنون در سایر نقاط جهان از جمله کانادا و بخشی از آسیا و اروپا نیز رشد می کند. این گیاه، به عنوان منبع شیرین کننده های طبیعی شناخته شده است. برخی از افراد برای شرایطی مانند فشار خون بالا، دیابت، سوزش سر دل و بسیاری موارد دیگر استویا را به صورت خوراکی مصرف می کنند. همچنین، عصاره برگ های استویا به عنوان شیرین کننده در بسیاری از کشورها موجود است. استویا گیاهی حاوی شیرین کننده های طبیعی است که در غذاها استفاده می شود. محققان همچنین تأثیر مواد شیمیایی موجود در استویا را بر فشار خون و سطح قند خون ارزیابی کرده اند و نتایج تحقیقات حاکی از آن است که مصرف این شیرین کننده سبب بالا رفتن قند خون یا فشار در افراد نمی شود، بلکه سطح آن را نیز کنترل می کند.

همچنین مصرف منظم و طولانی مدت این گیاه می تواند در بالا بردن سیستم ایمنی افراد نیز تاثیر مثبت داشته باشد. از دیگر مزایای این ماده موثر در تولید گز بدون شکر، می توان به عملکرد آن در جلوگیری از بیماری های مثل دیابت، پوکی استخوان، پوسیدگی دندان و بیماری های کلیوی اشاره کرد.

نکته بسیار مهم:

در تولید گز بدون شکر از آرد و gluten استفاده نمی شود و برای افرادی که بیماری coeliac دارند مناسب است.

مصرف گز بدون شکر (گز رژیمی) برای چه افرادی توصیه می شود؟

توصیه پزشکان بر این است که افراد مبتلا به دیابت و فشار خون، از گز بدون شکر استفاده کنند. این گز برای افرادی که دیابت دارند مناسب است و باعث افزایش سطح قند خون نمی شود. بنابراین افراد دیابتی می توانند با خیال راحت از این نوع گز مصرف کنند.

در گز بدون شکر از شیرین کننده های طبیعی استفاده شده است که نه تنها مضر نیستند، بلکه قادر هستند تا قند خون، چربی و فشار خون افراد را کنترل کند.

گزهای رژیمی

گزهای رژیمی به جز نوع شیرین کننده شان، در سایر متریال به کار رفته در آن ها، هیچ تفاوتی با یک گز معمولی ندارند.

این محصول در سه نوع

• گز پسته ای
• گز بادامی
• گز ترکیبی از هر دو مغز

در مجموعه گز شاهکار تولید شده و ضمن برخورداری از فوایدی که دارد در مزه اصلی گز تغییری ایجاد نشده است. این نوع گز کالری کمتری نسبت به گزهای سنتی دارد و در آزمایشات انجام شده، ۵۰ درصد کاهش کالری نسبت به گزهایی با قند های شیمیایی داشته است. به همین دلیل افرادی که ممنوعیت مصرف شیرینی و قند دارند، می توانند از گز بدون شکر استفاده کنند.

میزان استقبال مشتریان از گز های رژیمی

بهره برداری از تولید گز بدون شکر و استفاده اقشار جامعه از آن مفید واقع شده به گونه ای که زندگی شهری و بدون فعالیت این اجازه را به ما نمی دهد که در مصرف شیرینی و قند معمولی زیاده روی کنیم. استفاده از گز بدون شکر همچنین سبب می شود باکتری های دهان نتوانند فرصت رشد و تکثیر پیدا کنند و سبب پوسیدگی دندان ها شوند.

مضرات استفاده از گز های تولید شده با ساکارز، گلوکز و فروکتوز

اگرچه در دید عموم، این نمک است که منجر به فشار خون بالا می شود، اما قند و شکر نیز دو ماده ای هستند که در بالا رفتن فشار خون نقش دارند. چرا که قند در بدن تبدیل به چربی می شود. خوردن بیش از حد قند می تواند از تولید اکسید نیتریک (NO) در رگ های خونی جلوگیری کند. اکسید نیتریک به طور معمول به اتساع عروق (انبساط عروق خونی) کمک می کند. بدون NO، انقباض عروق (باریک شدن رگ ‌های خونی) می‌تواند منجر به فشار خون بالا شود. اما به طور معمول، مردم مصرف نمک را برای فشار خون مضر می دانند. با این حال، در واقع این قند است که مسئول و عامل اصلی فشار خون بالاست.

برای مثال، فروکتوز، نوعی قند ساده است که سطح اسید اوریک خون را افزایش می دهد که به نوبه خود از تولید اکسید نیتریک جلوگیری می کند. اکسید نیتریک ماده ای مورد نیاز است که به رگ‌ های خونی شما کمک می‌کند تا انعطاف‌پذیری خود را حفظ کنند، بنابراین وقتی سطح NO کاهش می‌یابد، منجر به افزایش فشار خون می شود. علاوه بر موارد بالا، افزایش مصرف قند می تواند منجر به افزایش وزن شود که چاقی هم به نوبه خود، در افزایش فشار خون نقش دارد. قند موجود در غذاهای فرآوری شده مثل گز معمولی، نیز عامل اصلی فشار خون بالا محسوب می شود. برخی از قند ها تاثیری به مراتب بدتر از سایرین دارند. به طور خاص، تصور می‌ شود که «شکر افزوده» مانند شکر و شربت ‌هایی که برای تهیه خوراکی های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند، مضرتر از قند های طبیعی مانند قندهای موجود در میوه و شیر هستند.

مصرف بیش از اندازه گز و تأثیرات منفی در بدن

به احتمال زیاد می دانید که خوردن بیش از حد شکر برای شما خوب نیست. با این حال احتمالا هنوز هم در حال زیاده‌روی هستید! نوشیدنی های شیرین، شیرینی جات مانند گز معمولی و لبنیات شیرین شده منابع اصلی قند افزوده هستند. مهم نیست که آن خوراکی چه نامی دارد، شکر شکر است چه میخواهد، قند باشد یا نبات، چه گز و چه سوهان و مصرف بیش از حد آن، می تواند از جهات مختلف بر بدن شما تأثیر منفی بگذارد. در اینجا با نگاهی دقیق‌تر، می ‌بینیم که چگونه مصرف گز هایی با قند و شکر شیمیایی می ‌تواند سلامت شما را از سر تا پا مختل نماید.

تاثیر منفی بر روی مغز

خوردن شکر مخصوصاً گز های که بدون شکر تولید شده اند، موج عظیمی از یک ماده شیمیایی به نام دوپامین را در مغز شما ترسح می کند که این هورمون حال شما را به کلی عوض کرده و سر حالتان می کند. حالا متوجه شدید که چرا در ساعت 3 بعد از ظهر بیشتر هوس یک خوراکی شیرین می‌کنید تا اول صبح؟ از آنجایی که غذاهای کامل مانند میوه ها و سبزیجات باعث ترشح دوپامین در مغز نمی شوند، مغز شما درخواست قند بیشتری می کند تا همان احساس لذت را دریافت کند.

تاثیر بر روی خلق و خو

مصرف گز شکر دار، می تواند با افزایش سریع سطح قند خون، انرژی سریع (یا “قند بالا”) به شما بدهد. هنگامی که سطح انرژی شما کاهش می‌یابد، ممکن است احساس عصبانیت و اضطراب کنید (مثلاً “سقوط قند” وحشتناک). مصرف یک عدد گز شکر دار شاید اشکالی نداشته باشد، اما اگر بیش از حد مصرف کنید، شکر موجود در آن، روی خلق و خوی شما تأثیر می گذارد.

نکته مهم: مطالعات نشان داده است که مصرف زیاد قند موجود در گز و سوهان، خطر بیشتر افسردگی در بزرگسالان را به همراه دارد.

تاثیر بر روی سلامت دندان ها

خوردن گز های شکر دار، می تواند دندان های شما را پوسیده کند. باکتری‌ هایی که باعث ایجاد حفره‌ه در دندان ها می ‌شوند، پس از خوردن چیزی شیرین، دوست دارند قندی را که در دهان شما باقی می‌ماند بخورند.

تاثیر بر روی مفاصل

اگر درد مفاصل دارید، مصرف خوراکی های شیرین مانند گز شکر دار می تواند باعث تشدید آن شود. در عوض گز های بدون شکر جایگزین مناسب تری هستند. چرا که مصرف زیاد شیرینی ها به دلیل التهابی که در بدن ایجاد می کنند، درد مفاصل را تشدید می کند. به علاوه، مطالعات نشان می دهد که مصرف شکر می تواند خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش دهد.

تاثیر بر روی پوست

یکی دیگر از عوارض جانبی خوراکی های شیرین، تسریع روند پیری پوست است. قند اضافی به پروتئین‌های موجود در جریان خون شما می‌چسبد و مولکول‌های مضری به نام «AGEs» یا گلیکاسیون پیشرفته ایجاد می‌کند. این مولکول ها به کلاژن و الاستین در پوست شما آسیب می رسانند. دقیقا همان فیبرهای پروتئینی که پوست شما را سفت و جوان نگه می دارند.

تاثیر بر روی کبد و کلیه

مطالعات نشان داده که مقادیر زیاد فروکتوز، می تواند به کبد آسیب برساند. وقتی فروکتوز در کبد تجزیه می شود به چربی تبدیل می شود. این اتفاق به نوبه خود، باعث بیماری های زیر می شود:

• بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): این به صورت تجمع چربی اضافی در کبد دیده می شود.
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH): یک التهاب و “استئاتوز” است که شبیه زخم کبد است. جای زخم در نهایت خون رسانی به کبد را قطع می کند. بسیاری از این موارد به سیروز تبدیل می شوند و به پیوند کبد نیاز دارند.

وقتی سطح قند به مقدار مشخصی در خون می رسد، کلیه ها شروع به ترشح قند اضافی در ادرار می کنند. اگر دیابت کنترل نشود، می‌تواند به کلیه‌ ها آسیب برساند، که مانع از انجام کار خود در فیلتر کردن مواد زائد در خون شما می‌شود. این می تواند منجر به نارسایی کلیه شود.

تاثیر بر روی وزن بدن شما

طبیعی است که هرچه قند بیشتری بخورید، وزن بیشتری خواهید داشت. تحقیقات نشان می ‌دهد افرادی که نوشیدنی‌ های شیرین شده با شکر مصرف می‌کنند نسبت به افرادی که مصرف نمی‌کنند، وزن بیشتری دارند. و در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. مقادیر بیش از حد قند می تواند سلول های چربی را ملتهب کند و باعث ترشح مواد شیمیایی در آن ها شود که باعث افزایش وزن می شود.

تاثیر بر روی قلب و سلامت جسمی

مصرف قند زیاد، بر زنجیره رویدادهای مورد نیاز برای نعوظ تأثیر می گذارد و باعث فشار خون بالا در طول زمان می تواند به عروق کرونر آسیب برساند و منجر به مختل کردن عملکرد قلب شود. اگر به دنبال کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا و شرایط مرتبط با آن هستید، خوردن قند کمتر، به ویژه شکر فرآوری شده در خوراکی ها مانند گز ، سوهان و نبات، اولین قدم برای این کار است.

سخن آخر

همواره پیشنهاد ما استفاده از گز بدون شکر می باشد که از افزایش قند خون و سایر عوارض جانبی تا حد ممکن پیشگیری کند. در فروشگاه های که به فروش انواع گز و سوهان مشغول هستند به خصوص در شهر اصفهان که مهد انواع گز و سوهان است، تنوع زیادی از اواع گز های مختلف موجود است که حاوی شیرین کننده های معمولی هستند که مصرف آن برای افراد دیابتی ضرر دارد. گز بدون شکر شاهکار که به گز اصفهان نیز شهرت دارد، این مشکل را حل کرده و همه افراد می توانند از این گز با خیال راحت مصرف کنند. در دهه ۷۰ به بعد نگرانی در مورد مصرف بی رویه قند بر سلامتی انسان به وجود آمد. مصرف قند های معمولی به ویژه کربوهیدرات، در ایجاد بیماری قلبی عروقی و دیابت نقش داشته است. اما با تولید و روی کار آمدن گز بدون شکر و اصلاح سبک زندگی این نگرانی برطرف شده است.

البته این نکته همواره قبل از خرید گز بدون شکر نباید فراموش کنید، گز های رژیمی یا گز بدون شکر نسبت به گز معمولی بافت نرم تری دارد و از لحاظ طعم و مزه هیچ تفاوتی با گز معمولی ندارد. علاوه بر این  ترکیب چند شیرین کننده به جای یک شیرین کننده بهتر می تواند به تنظیم و اصلاح ویژگی های کیفی و حفظ و پایداری محصول نهایی کمک کند. امیدواریم که این مطلب توانسته باشد شما را با “گز بدون شکر” و فواید آن برای افراد دیابتی آشنا کرده باشد.